خارخسك (Tribulus terrestris)، از گونه‌های مهم خانواده (Zygophyllaceae) است که بذرهای آن دوره خواب نسبتاً طولانی دارد. در مرحله اول مطالعه، به ‌منظور دستیابی به شرایط بهینه شكست خواب و جوانه‌زنی بذر خارخسك، تحقیقي در قالب طرح کاملاً تصادفی و تحت تيمارهاي آبشويي، اسيد جيبرليك، سرمادهي و هورمون تيديازورون مورد بررسی قرار گرفت. در تيمار آبشويي، بیشترین جوانه‌زنی در مدت زمان سه روز با میانگین (22 درصد) حاصل شد كه جوانه زني را به ميزان 40 درصد افزايش داد. در تيمار هورموني اسيد جيبرليك نيز، بيشترين درصد جوانه زني در غلظت 10 ميلي گرم در ليتر با مقدار (5/36 درصد) بدست آمد. هم‌چنین جوانه زنی در دمای 25 درجه‌ی سانتی‌گراد و با 5/1 میلی‌گرم در لیتر هورمون تیدیازورون بیشترین جوانه زنی را باعث شد. در مرحله‌ی دوم اجرای این تحقیق با هدف بهينه‌سازي ريزازديادي گياه دارويي خارخسک، اثرات سيتوكينين‌ها و اكسين‌ها در غلظت‌هاي (صفر تا 2/1 ميلي‏گرم در ليتر) و تاثير متقابل اين هورمون‌ها بر روي محيط MS و در شرايط کشت درون شيشه ارزيابي گرديد. نتايج حاكي از تاثير بيشتر هورمون BAP بر شاخه‏زايي و تعداد برگ گياهچه‌ها بود و غلظت 8/0 ميلي‏گرم در ليتر اين هورمون، با ميانگين 3/2 ساقه به ازای هر ريزنمونه، اختلاف معني‏داري با ديگر غلظت‏هاي مورد بررسي نشان داد. هم‌چنين بلندترين ساقه در غلظت 8/0 ميلي‏گرم برليتر KIN ايجاد شد. محيطMS حاوی 8/0 ميلي‏گرم برليتر BAP و 4/0 ميلي‏گرم بر ليتر NAA، مناسب‏ترين تيمار به منظور ريزازديادي گياهچه‏ و محیط 4/0 میلی‌گرم در لیتر NAA برای القا ريشه‏هاي مطلوب بود. در اين تركيب هورموني، ميانگين ارتفاع گياهچه‌ها 3/2 سانتي‏متر و تعداد شاخه نيز با ميانگين 2/3 به ازای هر ريزنمونه بود. با توجه به نتایج حاصل به ‌منظور شکست خواب بذر خارخسك، پیشنهاد می‌شود، از محیط کشت MS همراه با 3 روز تیمار آبشویی، حاوي 10خارخسك (Tribulus terrestris)، از گونه‌های مهم خانواده (Zygophyllaceae) است که بذرهای آن دوره خواب نسبتاً طولانی دارد. در مرحله اول مطالعه، به ‌منظور دستیابی به شرایط بهینه شكست خواب و جوانه‌زنی بذر خارخسك، تحقیقي در قالب طرح کاملاً تصادفی و تحت تيمارهاي آبشويي، اسيد جيبرليك، سرمادهي و هورمون تيديازورون مورد بررسی قرار گرفت. در تيمار آبشويي، بیشترین جوانه‌زنی در مدت زمان سه روز با میانگین (22 درصد) حاصل شد كه جوانه زني را به ميزان 40 درصد افزايش داد. در تيمار هورموني اسيد جيبرليك نيز، بيشترين درصد جوانه زني در غلظت 10 ميلي گرم در ليتر با مقدار (5/36 درصد) بدست آمد. هم‌چنین جوانه زنی در دمای 25 درجه‌ی سانتی‌گراد و با 5/1 میلی‌گرم در لیتر هورمون تیدیازورون بیشترین جوانه زنی را باعث شد. در مرحله‌ی دوم اجرای این تحقیق با هدف بهينه‌سازي ريزازديادي گياه دارويي خارخسک، اثرات سيتوكينين‌ها و اكسين‌ها در غلظت‌هاي (صفر تا 2/1 ميلي‏گرم در ليتر) و تاثير متقابل اين هورمون‌ها بر روي محيط MS و در شرايط کشت درون شيشه ارزيابي گرديد. نتايج حاكي از تاثير بيشتر هورمون BAP بر شاخه‏زايي و تعداد برگ گياهچه‌ها بود و غلظت 8/0 ميلي‏گرم در ليتر اين هورمون، با ميانگين 3/2 ساقه به ازای هر ريزنمونه، اختلاف معني‏داري با ديگر غلظت‏هاي مورد بررسي نشان داد. هم‌چنين بلندترين ساقه در غلظت 8/0 ميلي‏گرم برليتر KIN ايجاد شد. محيطMS حاوی 8/0 ميلي‏گرم برليتر BAP و 4/0 ميلي‏گرم بر ليتر NAA، مناسب‏ترين تيمار به منظور ريزازديادي گياهچه‏ و محیط 4/0 میلی‌گرم در لیتر NAA برای القا ريشه‏هاي مطلوب بود. در اين تركيب هورموني، ميانگين ارتفاع گياهچه‌ها 3/2 سانتي‏متر و تعداد شاخه نيز با ميانگين 2/3 به ازای هر ريزنمونه بود. با توجه به نتایج حاصل به ‌منظور شکست خواب بذر خارخسك، پیشنهاد می‌شود، از محیط کشت MS همراه با 3 روز تیمار آبشویی، حاوي 10 ميلي گرم در ليتر GA3، و 5/1 میلی گرم در لیتر تیدیازورون استفاده شود. در اين تحقيق تيمار آبشويي نقشي به مراتب بيشتر از ساير تيمارهاي اعمال شده داشت. ميلي گرم در ليتر GA3، و 5/1 میلی گرم در لیتر تیدیازورون استفاده شود. در اين تحقيق تيمار آبشويي نقشي به مراتب بيشتر از ساير تيمارهاي اعمال شده داشت.